Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Smogorzowie

Pierwsze wzmianki na temat kościoła w Smogorzowie pochodzą z 1038 r. Według źródeł miał to być pierwszy kościół na Śląsku, ufundowany przez Mieszka I. Tak podają historyczne pisma – „Roczniki Królestwa Polskiego” oraz „Żywoty biskupów wrocławskich” autorstwa Jana Długosza. Według zapisków, był to kościół drewniany, modrzewiowy. Miał się w nim schronić nieznany z imienia biskup, uciekający z biskupstwa wrocławskiego, upadającego w wyniku nawrotu pogaństwa. Tutaj także pochowani zostali pierwsi biskupi śląscy.

Obecna świątynia, murowana z cegły, z charakterystyczną, strzelistą wieżą, powstała w latach 1861–63. Wzniesiono ją w stylu neogotyckim na miejscu poprzedniej, która została zniszczona przez pożar w roku 1854. Z pożogi cudownie ocalał drewniany krzyż, z którego później wykonywane zostały relikwie, poświęcone przez biskupa i najczęściej umieszczane w trumnach zmarłych – z tego też powodu nie przetrwały one do czasów nam współczesnych. Z pożaru udało się także ocalić modrzewiowe belki, które – jak wierzono – pochodziły jeszcze z IX w.: użyto ich do budowy bocznego ołtarza Świętego Krzyża w obecnej świątyni. Szczątki spoczywających w kościele pierwszych biskupów śląskich, również ocalałe z pożaru, przeniesiono do krypty, która znajduje się za obecną plebanią. Znajdziemy tu pomnik w postaci krzyża z imionami biskupów: Gotfryda, Urbana, Klemensa, Lucyliusa i Leonarda.

Jednym z najcenniejszych zabytków znajdujących się na wyposażeniu kościoła jest rzeźba św. Anny Samotrzeciej, pochodząca z końca XV w.